Folklor


Pan  HENIO STEĆ ludowy muzyk z Kiełpińca, gra na instrumencie , trudno powiedzieć jak ten instrument sięnazywa,taka harmonia która nie ma czarnych klawiszy

————————————————————————————————————————————————-

Tradycje weselne Kiełpińca:

Obecne Kiełpinianki coraz rzadziej sięgają po tradycyjne obrzędy ślubne, jakie kiedyś były normą w naszych pięknych okolicach. Dzisiaj zrezygnowaliśmy już nie tylko ze swatki, a Panny same zaczęły dobierać sobie przyszłych mężów, ale też nasze ślubne tradycje przesiąkły zwyczajami zaczerpniętymi z dalekich krajów i z telewizji. Dlatego też warto odświeżyć te tradycje, które są rodzimie nasze?

Gdy Pan Młody zmierza w kierunku swojej wybranki w dniu ślubu koledzy lub sąsiedzi, którzy nie są zaproszeni na wesele mogą przygotować tzw. ?bramy?. Mamy w Kiełpińcu i okolicach wielu specjalistów w szykowaniu bardzo oryginalnych przeszkód.

Ze stawiającymi bramy targuje się świadek, który zarządza zapasami. Oczywiście oprócz alkoholi ma przygotowane słodycze dla dzieci. Tradycja Kiełpińska nakazuje na bramie umieścić kwiaty w naczyniu z wodą. Świadek zobowiązany jest ?wykupić? przejazd, zabrać kwiaty, podziękować, wodę z naczynia wylać, a samo naczynie zbić-na szczęście.

Gdy już młodemu uda się dotrzeć do Panny młodej w jej rodzinnym domu, w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu, czeka ich błogosławieństwo.

Na stole do błogosławieństwa młodych znajduje się krzyż, świecznik i talerzyk z wodą święconą. Błogosławieństwo rozpoczyna mama Panny Młodej, następnie mama Pana Młodego, tata Pana Młodego i tata Pani Młodej, potem rodzice chrzestni. Rodzice błogosławią znakiem krzyża, kropią wodą święconą i dają figurkę do ucałowania. Najczęściej powtarzana jest formułka: ?Błogosławię Cię, w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.?

Gdy młodzi wychodzą po błogosławieństwie przed dom, Panna młoda przypina Panu młodemu kwiatek do klapy ślubnego stroju po stronie odpowiadającej stanowi kawalera, po ślubie przepnie go w klapę stroju z drugiej strony-symbolizującej żonatego mężczyznę.

Po wyjściu z domu Młodzi rzucają dzieciom cukierki.

Cały orszak ślubny z młodymi na czele udaje się do kościoła.

Do kościoła najpierw wchodzą goście i zajmują miejsca w ławkach. Młodzi wchodzą przy dźwiękach weselnego marszu.

Po zakończeniu ceremonii w kościele Państwo młodzi obchodzą dookoła ołtarza. Po powrocie siadają na swoim miejscu aż goście wyjdą z kościoła, młodzi wychodzą na końcu. Jest też taki przesąd, kto kogo obróci wokoło siebie przy wyjściu z klęcznika ten będzie dominować w małżeństwie. Pary próbując celowo obrócić męża/żonę doprowadzają nierzadko do zabawnych sytuacji.

Tuż po ślubie, przed wyjściem z kościoła goście weselni obsypują świeżo poślubionych małżonków drobnymi monetami, a młodzi w pośpiechu je zbierają i tu kolejny przesąd ?kto więcej zbierze, ten będzie ?rządził? w małżeństwie. Młodych obsypuje się też ryżem lub jęczmieniem, co symbolicznie ma zapewnić liczne, zdrowe, udane i rychłe potomstwo.

Orszak weselny udaje się na miejsce odbywania wesela. Tradycyjnie para młoda witana jest chlebem i solą (oraz dwoma kieliszkami z wódką, które są do siebie przywiązane wstążką). Wedle tradycji chleb i sól powinny przygotować i podać matki panny i pana młodego. Pannie młodej zadaje się tradycyjne pytanie czy woli chleb, sól czy Pana młodego.

Może ona odpowiedzieć w dwojaki sposób: „Chleb, sól i pana młodego, by pracował na niego” albo: „Pana młodego, chleba i soli dorobimy się powoli”. Wówczas nowożeńcy powinni zjeść po kawałku solonego chleba, a następnie ucałować rodziców. Potem wszyscy weselni goście odśpiewują młodym ?sto lat?, a młodzi muszą jednocześnie wypić ze związanych kieliszków wódkę, po czym młodzi rzucają kieliszki za siebie. Jeśli się rozbiją, wróży im to szczęście. Młoda Para otrzymuje miotłę i szufelkę, aby po sobie posprzątali. Panna młoda może pomóc jedynie trzymając szufelkę, zamiatać powinien Pan Młody. Ten obrzęd symbolizuje obietnicę ze strony Pana młodego, że będzie wspierał swoją żonę we wszystkich obowiązkach.

Następnie Pan Młody przenosi żonę przez próg. Na sali goście a także w obecnych czasach zespół lub prezenter witają młodą parę tradycyjnym toastem.

Goście siadają do stołów. Po pierwszym posiłku pierwszy taniec należy wyłącznie do Pary Młodej.

Oczepiny ? najstarsze zasłyszane zwyczaje

Oczepiny, przedbabiny, czepienie, czepiny – to dawny obrzęd weselny znany i praktykowany nie tylko w Kiełpińcu ale i u większości ludów słowiańskich. Podczas niego panna młoda symbolicznie przechodziła ze stanu panieńskiego w zamężny. Nazwa oczepiny pochodzi od czepca, nakrycia głowy, jakie nosiły mężatki w miejsce panieńskiego wianka.
Oczepiny odbywały się o północy. Pannę młodą prowadzono do bocznej izby, gdzie druhny zdejmowały z głowy panny młodej wianek, ścinano jej warkocz lub skracano włosy, a kobiety nakładały czepiec weselny, z białego płótna, misternie haftowany (najczęściej był podarunkiem od matki chrzestnej). Umieszczony na głowie, naznaczony znakiem krzyża, stawał się atrybutem małżeństwa.
Współcześnie wesele w Kiełpińcu to także symboliczne oczepiny, kiedy to panna młoda zdejmuje welon i rzuca go za siebie ? ta panna stanu wolnego, która złapie welon, jako pierwsza wyjdzie za mąż.

Obowiązkowym punktem programu weselnego jest również tort rozdawany po oczepinach. Państwo młodzi wspólnie go kroją, a następnie częstują się nawzajem, co symbolizuje przyszłą słodycz, którą małżonkowie będą obdarowywać się w przyszłości. Bywa i tak, że to pan młody rozpoczyna krojenie tortu, podając żonie pierwszy kawałek, a wówczas ona rewanżuje mu się tym samym.

——————————————————————–

Ponieważ nie wszystkie stare a piękne tradycje pamiętam, będę bardzo zobowiązana (będziemy?) za dosyłanie opisów tych, jakie zostały pominięte.

URSZULA SARNA

——————————————————————————–

TAK SIĘ GRA     OBERKA

KAPELA  ZE  STERDYNI  / nasze gminne ziomale muzyczne/

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *